مقاطع تحصیلی در آلمان
پذیرش تحصیلی آلمان برای دانشجویان بینالمللی یکی از مراحل حیاتی و کلیدی برای شروع است. این فرآیند بسته به مقطع تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکترا) و نوع دانشگاه (دولتی یا خصوصی) میتواند متفاوت باشد. در اینجا به مراحل اصلی و نکات کلیدی پرداختهایم:
تحصیل کارشناسی در آلمان
در چند سال گذشته شاهد افزایش مهاجرت تحصیلی به آلمان در مقطع کارشناسی بودهایم. مسلماً مزایا و شرایطی که آلمان برای دانشجویان چه در حین تحصیل و چه بعد از آن دارد، باعث شده شاهد افزایش تقاضا باشیم.
نکات مهمی که باید در خصوص تحصیل لیسانس در آلمان بدانید، شامل موارد زیر است:
- دوره کارشناسی در آلمان بین 3 تا 4 سال است.
- برای کارشناسی چهار ساله و سه ساله باید 180 تا 240 واحد پاس کنید تا بتوانید مدرک خود را در آخر بگیرید.
- موارد درسی ترکیبی از درس، کار عملی، کارآموزی، سخنرانی و سمینار است.
- زمان پذیرش کارشناسی دو بار در سال و در اواسط جولای و ژانویه است.
آیا امکان تحصیل به زبان انگلیسی در کارشناسی وجود دارد؟
بله امکانپذیر است. البته در این حالت شما باید به مؤسسات خصوصی بروید. در غیر این صورت بیشتر برنامههای کارشناسی در آلمان به زبان آلمانی برگزار میشود و شما باید در هنگام پذیرش مدرک زبان ارائه دهید. مدارک زبان از جمله DSH، گوته، تلک و حتی او اس د مورد قبول هستند. برای مؤسساتی که به زبان انگلیسی برگزار میشوند، داشتن مدرک آیلتس یا مدارک دیگر الزامی است. البته ازآنجاکه شما باید یک سال را در کالج بگذرانید، مشکلی از این بابت نخواهید داشت؛ برای اینکه زبان آلمانیتان ناخودآگاه قوی خواهد شد.
حداقل مدرک زبان آلمانی برای پذیرش کارشناسی در دانشگاه های آلمان، B2 است؛ البته ممکن است که بعضی دانشگاه ها مدرک زبان بالاتری را بخواهند. همچنین با B1 هم میتوان پذیرش گرفت؛ اما این پذیرش مشروط است و باید تا زمان مقرری، مدرک B2 خود را تحویل دهید.
مدارک لازم برای پذیرش کارشناسی در آلمان
برای تحصیل در مقطع کارشناسی باید مدارک زیر را تحویل دهید:
- ریزنمرات دبیرستان و دیپلم
- مدرک دیپلم (حداقل معدل برای مهاجرت تحصیلی به آلمان در مقطعه کارشناسی 16 است. معدلهای کمتر شانس پذیرش در دانشگاه های خصوصی را دارند.)
- تمکن مالی
- انگیزه نامه
- رزومه
تحصیل ارشد در آلمان
مهاجرت تحصیلی به آلمان در مقطع ارشد در چند گذشته خواهان زیادی پیدا کرده است. در واقع بیشتر دانشجویان ایرانی ترجیح میدهند تا از طریق فوق لیسانس به آلمان مهاجرت کنند. دوره کارشناسی ارشد در آلمان 2 ساله است و البته ممکن است که برای بعضی رشتههای خاص هم بیشتر شود و به 5 سال هم برسد. در انتهای دوره شما باید پایاننامه تحویل دهید تا بتوانید مدرک کارشناسی ارشد خود را دریافت کنید.
هزینه کارشناسی ارشد نسبت به کارشناسی کمی بیشتر است؛ اما امکان دستتان برای انتخاب دانشگاه باز است. اول از همه اینکه امکان تحصیل به زبان انگلیسی با شهریههای زیر 1000 یورو در سال وجود دارد. البته میتوانید دانشگاه های خصوصی هم بروید؛ اما احتمال پرداخت شهریه حتی تا 20 هزار یورو هم وجود دارد.
تحصیل ارشد در آلمان با زبان انگلیسی
دانشجویان میبایست حداقل مدرک آیلتس با نمره 6.5 تحویل دهند. هرچند با نمره 6 هم امکانپذیر است؛ اما شانس کمی نسبت به بقیه خواهید داشت.
مدارک لازم برای اخذ پذیرش تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی ارشد
برای اینکه با خیال راحت از آلمان در مقطع کارشناسی ارشد پذیرش بگیرید، مدارک زیر را باید در سایت بارگذاری کنید:
- ترجمه آلمانی ریزنمرات سه سال دبیرستان
- ترجمه آلمانی دوره لیسانس
- ترجمه آلمانی دیپلم و لیسانس
- نامه تمکن مالی
- انگیزه نامه
- رزومه
- توصیهنامه از اساتید (اگر داشته باشید که خیلی خوب است.)
شرایط اپلای برای کارشناسی ارشد در آلمان
برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در آلمان که نسبت به بقیه مقاطع بیشترین درخواست را دارد، باید شرایط زیر را در نظر بگیرید:
- اول از همه اینکه حداقل معدل شما باید 13 باشد. هرچند شانس پذیرش چنین معدلی خیلی کم است؛ اما کار نشد ندارد.
- سن بهتر است که بین 22 تا 30 سال باشد.
- حداقل نمره آیلتس برای پذیرش راحتتر 6.5 است.
زمان پذیرش مقطع کارشناسی ارشد در آلمان
زمان پذیرش مقطع کارشناسی ارشد در آلمان با دیگر مقاطع یکسان است. ددلاین پذیرش برای ترم زمستان آپریل تا 15 جولای و در ترم تابستان اکتبر با 15 ژانویه است.
تحصیل دکترا در آلمان
مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان در چند سال گذشته طرفدار زیادی بین دانشجویان ایرانی پیدا کرده است؛ برای اینکه بیشتر دانشجویان در ایران ارشد میگیرند و ترجیح میدهد تا دوره دکترای خود را در یک کشور با شرایط بهتر و عالی بگذرانند.
چگونگی گرفتن پذیرش دکترا در آلمان
برای اخذ پذیرش دکتری در آلمان دو راه پیش روی شماست:
- مکاتبه با استاد راهنما (در این روش، استاد راهنمایی روی موضوع خاص فعالیت میکند و به دنبال دانشجویانی است که بتوانند در این مسیر، او را همراهی کنند. در واقع شما عضو یک تیم تحقیقاتی و پژوهشی یک استاد خواهید شد.)
- روش دوم همانند دورههای کارشناسی ارشد است که شما دورهها و درسهایی را دانشگاه میگذرانید. در این حالت شما روی پروژه خودتان بهصورت انفرادی کار میکنید.
چند نکته در خصوص دوره دکترا در آلمان که دانستن آن خالی از لطف نیست:
- دوره دکترا در آلمان بین 4 تا 6 سال است. البته آنهایی که انفرادی میگذرانند، میتوانند سه ساله هم تمام کنند.
- دانشگاه های آلمان ماهیانه مبلغی را به دانشجویان دکتر خود میدهند تا دیگر دغدغهای بابت هزینههای خود نداشته باشند. البته این مبلغ خیلی بالا نیست؛ اما اگر دانشجو بتواند صرفهجویی کند، مشکلی از این بابت نخواهد داشت. متوسط 1200 یورو در ماه به دانشجو پرداخت خواهد شد.
مدارک لازم برای اخذ پذیرش دکترا در آلمان
یک دانشجوی دکترا باید مدارک زیر را برای پذیرش تحصیلی به دانشگاه ارائه دهد:
- مدارک تحصیلی دیپلم، کارشناسی و کارشناسی ارشد
- مدرک زبان (در بیشتر موارد مدرک زبان انگلیسی کفایت میکند.)
- تمکن مالی (در صورت دریافت حقوق، نیازی به این مدرک نیست.)
- انگیزه نامه
- توصیهنامه از دو استاد
- نمونه تحقیقات و مقالات و فعالیتهای پژوهشی
زمان اپلای دانشگاه های آلمان برای دکتری
زمان اپلای دکترا برای دانشگاههای آلمان هم مانند کارشناسی و کارشناسی ارشد است؛ اما ممکن است که در بعضی دانشگاهها در ترم زمستان ماه می یا مارس باشد.
تحصیل پست دکتری در آلمان
تحصیل پست دکترا در آلمان به دلیل موقعیت عالی دانشگاههای این کشور، بین دانشجویان ایرانی طرفداران زیادی پیدا کرده است.
شما باید مدرک دکترای خود را اخذ کرده باشید و استادی را پیدا کنید که مرتبط با حوزه کاری شما باشد. بعد یک پروپوزالی داشته باشید که بتوانید استاد را متقاعد به پذیرش کنید. اصولا پذیرش پست داک از طریق ارتباط مستقیم با خود استادان دانشگاه انجام میشود.

دانشگاه های آلمان
آلمان به عنوان یکی از مقاصد برجسته تحصیلی، دارای دانشگاههای معتبر و برجستهای است که در زمینههای مختلف علمی به دانشجویان فرصتهای عالی برای تحصیل ارائه میدهند. در ادامه لیست دانشگاه های آلمان به همراه رنکینگ جهانی آنها آورده شده است. توجه داشته باشید که رنکینگها بهصورت سالانه توسط رتبهبندیهای معتبر جهانی مانند QS World University Rankings و Times Higher Education (THE) منتشر میشوند.
نام دانشگاه | رنکینگ جهانی (QS 2024) | رنکینگ جهانی (THE 2024) | علت شهرت |
دانشگاه فنی مونیخ (TUM) | 50 | 32 | این دانشگاه، که در سال 1868 تأسیس شده و یکی از معتبرترین دانشگاههای فنی در اروپا و جهان به دلیل تدریس رشتههایی مانند مهندسی، علوم طبیعی و پزشکی و مدیریت است. این دانشگاه با ارتباطات قوی با بقیه دانشگاهها، فرصت عالی برای دانشجویان برای ادامه تحصیل فراهم کرده است. |
دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (LMU Munich) | 63 | 32 | LMU یکی از قدیمیترین و معتبرترین دانشگاههای آلمان است که در سال ۱۴۸۷ تأسیس شد. مهمترین رشتههایی که در این دانشگاه تدریس میشود، شامل رشتههای علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی و پزشکی است و در حال حاضر بهعنوان یک مرکز تحقیقاتی برجسته در اروپا شناخته میشود. |
دانشگاه هایدلبرگ (Heidelberg University) | 64 | 42 | دانشگاه هایدلبرگ با عمر بیش از 600 ساله خود، یکی از قدیمیترین دانشگاههای آلمان به حساب میآید. رشتههای علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی و پزشکی جزو رشتههای مطرح این دانشگاه هستند. |
دانشگاه هومبولت برلین (Humboldt University of Berlin) | 120 | 68 | دانشگاه هومبولت برلین یک دانشگاه قدیمی است که در سال 1810 تاسیس شد. معروفیت این دانشگاه به دلیل وجود رشتههایی مانند علوم انسانی، علوم اجتماعی و حقوق است. |
دانشگاه آزاد برلین (Free University of Berlin) | 130 | 127 | اگر به دنبال دانشگاهی هستند که در زمینه علوم سیاسی قوی باشد، دانشگاه آزاد برلین یک انتخاب عالی است. این دانشگاه در سال 1948 تاسیس شد. |
دانشگاه بن (University of Bonn) | 120 | 119 | دانشگاه بن به دلیل داشتن پایه قوی در رشتههای فیزیک، ریاضی، اقتصاد و کشاورزی به عنوان یک دانشگاه قوی شناخته میشود که توانسته محبوبیت بالایی در این حوزه به دست بیاورد. |
مؤسسه فناوری کارلسروهه (Karlsruhe Institute of Technology) | 150 | 350 – 301 | این موسسه که در سال 2009 با ادغام دانشگاه کارلسروهه و مرکز تحقیقاتی کارلسروهه تاسیس شد و در حال حاضر به دلیل وجود رشتههایی مانند مهندسی، علوم طبیعی و علوم کامپیوتر مشهور است. |
دانشگاه گوته فرانکفورت (Goethe University Frankfurt) | 250 | 300 – 251 | برای آنهایی که قصد تحصیل در رشتههای اقتصاد، حقوق، علوم اجتماعی و علوم انسانی را دارند، دانشگاه گوته فرانکفورت یک انتخاب عالی خواهد بود. این دانشگاه در سال 1914 تاسیس شد و در حال حاضر، به عنوان یک دانشگاه عالی شناخته میشود. |
دانشگاه فنی برلین (TU Berlin) | 148 | 250 – 201 | این دانشگاه، که در سال 1879 تأسیس شد و در حال حاضر به عنوان یکی از معتبرترین دانشگاههای فنی در آلمان و جهان شناخته میشود. دانشگاه فنی برلین به دلیل وجود رشتههایی مانند مهندسی، علوم طبیعی و برنامهریزی مشهور است. |
راحت ترین دانشگاه برای پذیرش آلمان
- دانشگاه IU (آلمان) – IU International University of Applied Sciences
- دانشگاه SRH هایدلبرگ – SRH University Heidelberg
- دانشگاه فرنهآونیورسیتات هاگن – FernUniversität in Hagen
- دانشگاه زیگن – University of Siegen
- دانشگاه علوم کاربردی آخن – FH Aachen University of Applied Sciences

لیست دانشگاه های انگلیسی زبان آلمان
در جدول زیر فهرستی از دانشگاههای انگلیسی زبان آلمان آورده شده است:
دانشگاه های انگلیسی زبان آلمان |
دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ | دانشگاه فنی مونیخ |
دانشگاه هایدلبرگ | دانشگاه مانهایم |
دانشگاه هومبولت برلین | دانشگاه فریبورگ |
دانشگاه اشتوتگارت | دانشگاه گوتینگن |
مدرسه عالی اقتصاد و حقوق برلین | مدرسه عالی اقتصاد و علوم سیاسی فرانکفورت |
دانشگاه RWTH آخن | مؤسسه فناوری کارلسروهه |
دانشگاه فنی برلین | دانشگاه ایبیاس |
دانشگاه دوسلدورف | دانشگاه پوتسدام |
دانشگاه فرانکفورت | دانشگاه جاکوبس برمن |
دانشگاه آزاد برلین | دانشگاه لایپزیگ |
رشتههای پرطرفدار در آلمان (پزشکی، مهندسی، مدیریت …)
تقریباً همه رشتههای تحصیلی در دانشگاه های آلمان کاربردی و خوب هستند؛ اما بههرحال بعضی رشتهها وجود دارند که چند سروگردن بقیه بالاتر هستند. بهترین رشته های تحصیلی در آلمان میتواند شامل موارد زیر باشند:
- مهندسی
- پزشکی
- دندانپزشکی
- مدیریت کسبوکار بینالملل
- سایبر سکوریتی
- مدیریت مالی
- علوم کامپیوتر
- دیتا ساینس
- مطالعات اجتماعی
- روانشناسی
- حقوق
- علوم محیطی

دانشگاههای ارائهدهنده دورههای انگلیسی
بسیاری از دانشگاه های آلمان دورههای تحصیلی به زبان انگلیسی دارند، از جمله:
- دانشگاه فنی مونیخ
- دانشگاه هایدلبرگ
- دانشگاه هامبورگ
- دانشگاه لایپزیگ
- دانشگاه فرایبورگ
- دانشگاه برلین
این دانشگاهها در مقاطع مختلف برنامههای بینالمللی به زبان انگلیسی دارند که دانشجویان خارجی میتوانند از آنها بهرهبرداری کنند. برای پذیرش در دورههای تحصیل به زبان انگلیسی در آلمان، معمولاً لازم است که یک مدرک زبان انگلیسی معتبر مانند TOEFL یا IELTS ارائه دهید. حداقل نمره مورد نیاز بسته به دانشگاه و برنامه تحصیلی متغیر است، اما معمولاً نمره IELTS 6.5 یا TOEFL 80-90 برای بیشتر برنامهها کافی است.
زمان پذیرش دانشگاه های آلمان
زمان پذیرش دانشگاههای آلمان بر اساس ترم درخواستی شما برای شروع سال تحصیلی (زمستان یا تابستان) متفاوت خواهد بود:
- زمان پذیرش ترم زمستان 15 جولای و زمان شروع کلاسها از اکتبر است.
- زمان پذیرش ترم تابستان 15 ژانویه و زمان شروع کلاس آپریل است.
در جدول زیر ددلاین پذیرش تحصیلی و شروع کلاس تعدادی از مهمترین دانشگاههای آلمان را آوردهایم:
نام دانشگاه | ددلاین ترم زمستان | ددلاین ترم تابستان |
دانشگاه فنی مونیخ | آپریل تا می | اکتبر با نوامبر |
دانشگاه لودویگ ماکسیمیال مونیخ | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه هایدلبرگ | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه هومبولت | 31 می | 30 نوامبر |
دانشگاه RWTH آخن | 1 مارس تا 15 جولای | 1 سپتامبر تا 15 ژانویه |
دانشگاه اشتوتگارت | 15 می تا 15 جولای | 1 دسامبر تا 15 ژانویه |
دانشگاه بن | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه فرایبورگ | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه گوتینگن | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه منهایم | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه کلن | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه لایپزیگ | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه مونستر | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه وورتسبورگ | 15 جولای | 15 ژانویه |
دانشگاه کیل | 15 جولای | 15 ژانویه |
تحصیل در مدارس آلمان
ازآنجاکه سیستم آموزشی و همچنین دوره دیپلم در ایران و آلمان متفاوت است؛ دانشآموزان باید مطابق با سیستم آلمان دوره ببینند. اعزام دانشآموز به آلمان از خدماتی است که توسط وکیل مهاجرتی بهصورت تخصصی و حرفهای انجام میشود. برای تحصیل در مدارس آلمان باید دانش زبان آلمانی حداقل در سطح B1 داشت. دبیرستانهای آلمان به دو دوره با بازه سنی 10 تا 16 و 16 تا 18 تقسیم میشود. البته دانشآموزان میتوانند در دورههای شبیه به هنرستان ایران بگذراند که بههرحال هر یک دارای شرایط مخصوص به خود است.
کالج های آلمان
در بالا هم نوشتیم که امکان مهاجرت تحصیلی به آلمان با مدرک دیپلم وجود دارد. اگر دیپلم دبیرستان خود را از ایران دریافت کردهاید، برای ورود به دانشگاههای آلمان ابتدا باید در کالجهای مقدماتی شرکت کنید. این کالجها دورههای یکسالهای هستند که شما را برای ورود به دانشگاهها آماده میکنند و بر مبنای رشته تحصیلی آینده، تخصصی طراحی شدهاند. برای تحصیل در کالجها، تسلط به زبان آلمانی در سطح B1 یا B2 ضروری است.
بعضی از کالج های آلمان ممکن است پذیرش اولیه بدون مدرک زبان ارائه دهند؛ اما از شما انتظار میرود که در حین تحصیل زبان خود را تقویت کنید. البته تعدادی هم دوره زبان آلمانی در کالج ها میگذارند که به این صورت زبانشان کامل قوی خواهد شد.
دورههای در کالج های آلمان به چند مورد زیر تقسیم میشوند:
- M-Kurs: مخصوص دانشجویان تازه وارد در رشتههای مرتبط با پزشکی
- G-Kurs: مخصوص دانشجویان تازه وارد در رشتههای مرتبط با هنر، موسیقی و علوم انسانی
- S-Kurs: مخصوص دانشجویان تازه وارد در رشتههای ادبیات و زبان
- T-Kurs: مخصوص دانشجویان تازه وارد در رشتههای مهندسی
تحصیل دوره آوسبیلدونگ در آلمان
آوسبیلدونگ آلمان دورهای است که همیشه طرفداران خاص خود را دارد. در حالت کلی، در این دوره شما هم آموزش میبینید و هم کار میکنید و از همه مهمتر حقوقی دریافت خواهید کرد. البته چند نوع اوسبیلدونگ وجود دارد که بهتر است شرایطشان را بدانید:
- دوره آوسبیلدونگ بین 2 تا 3.5 سال است.
- حداقل مدرک برای پذیرش B2 است (البته بعضی رشتهها مدرک ب 1 را هم قبول میکنند؛ اما بههرحال کلاسهای شما به زبان آلمانی است و باید بتوانید قدرت تکلم خود را نشان دهید.)
- بعد از پایان دوره، شما مدرکی دریافت خواهید کرد که با آن میتوانید در هر نقطهای از آلمان بهراحتی کار پیدا کنید.
- در طول آموزش، مبلغی را به عنوان حقوق یا کمک هزینه تحصیلی در هر ماه دریافت خواهید کرد که به ثبات مالی شما کمک خواهد کرد. نکته مهم اینکه مبلغ حقوق هر سال افزایش پیدا میکند.
- حداقل مدرک تحصیلی شما باید دیپلم باشد.
البته برای اینکه بتوانید بهترین پذیرش را بگیرید، میتوانید از خدمات مشاوره وکلای باتجربه موسسه هما بهره ببرید.
اقامت پس از تحصیل
اصلاً آلمان را انتخاب میکنند تا بعد بتوانند در این کشور بمانند و کار کنند. دانشجویان غیر اتحادیه اروپا از تاریخ آخرین امتحان خود، 18 ماه میتوانند در آلمان بمانند تا بتوانند موقعیت کاری را پیدا کنند. فقط بعد از پیدا کردن کار، اولویتتان باید این باشد که ویزای خود را به کاری تبدیل کنید. بعد از چند سال میتوانند اقامت دائم در آلمان را دریافت کنند.
ویزای تحصیل در آلمان
برای گرفتن وقت سفارت آلمان بهمنظور اخذ ویزای تحصیلی آلمان، باید از طریق ویزامتریک اقدام کنید. در حال حاضر، تمامی خدمات مربوط به سفارت آلمان از طریق ویزامتریک انجام میشود. البته شما میتوانید برای کاهش زمان انتظار برای سفارت آلمان اقدام به گرفتن وقت VIP کنید؛ هرچند بهتر است که قبل اقدام در این مورد، با ویزامتریک تماس بگیرید و با کارشناسان آنجا در این خصوص مشورت کنید.
ویزای همراه دانشجو
امکان دریافت ویزای همراه وجود دارد؛ فقط اینکه حتما باید مدارک همراه ترجمه شود و هم اینکه آن شخص هم تمکن مالی لازم را به همراه داشته باشد.
تعداد دانشجویان در آلمان
بر اساس آخرین آمار منتشر شده، بیشتر از 13 هزار دانشجوی ایرانی اقدام به مهاجرت تحصيلي به آلمان کردهاند.
نظرات دانشجویان ایرانی در آلمان
قبل از مهاجرت بد نیست که در خصوص نظرات دانشجویان ایرانی در آلمان را بخوانید. بین نظرات شما میتوانید نکات خوبی از جمله چگونگی برطرف کردن مشکلات زندگی دانشجویی را پیدا کنید. هرچند پیدا کردن نظرات واقعی شاید کمی سخت باشد؛ اما هستند دانشجویانی که با جانودل همه نکات و چگونگی مواجه با آنها را میگویند. شبکههای اجتماعی و همچنین گروههای تلگرامی بهترین منابع برای دستیابی به این نظرات است. شما در این گروهها میتوانید سؤالات خود را بپرسید و حتی با چندین نفر بهصورت خصوصی صحبت کنید.
اخذ پذیرش از دانشگاههای آلمان
موسسه هما با داشتن تجربه بالا و میزان پذیرش بالا از دانشگاههای آلمان به شما کمک میکند تا بتوانید از بهترین دانشگاههای این کشور و مطابق با سلیقه و علاقه خود پذیرش بگیرید. شما میتوانید با کارشناسان حرفهای موسسه مهاجرتی اصطهباناتی تماس بگیرید تا در این خصوص مشاوره کامل به شما دهند.