تحصیل در آلمان، به عنوان یکی از مقاصد برتر آموزشی جهان، همواره مورد توجه دانشجویان بینالمللی قرار گرفته است. این کشور با ارائه سیستم آموزشی باکیفیت و مقرونبهصرفه، فرصتهای بینظیری را برای علاقهمندان به تحصیل در رشتههای مختلف فراهم میکند. اگر به دنبال اطلاعات دقیق درباره هزینه تحصیل MBA در آلمان هستید یا میخواهید بدانید هزینه تحصیل در دانشگاه مونیخ آلمان یا هزینه تحصیل در دانشگاه گوتینگن چقدر است، این مقاله به شما کمک میکند تا با دید روشنتری برنامهریزی مالی خود را انجام دهید. در ادامه، جزئیات کامل درباره هزینه تحصیل در آلمان، شهریهها و هزینههای زندگی را بررسی خواهیم کرد.
چرا تحصیل در آلمان یک انتخاب استثنایی است؟
آلمان به عنوان یکی از برترین مقاصد تحصیلی جهان شناخته میشود و مزایای بیشماری برای دانشجویان بینالمللی ارائه میدهد. این کشور با سیستم آموزشی پیشرفته، امکانات تحقیقاتی فوقالعاده و دانشگاههای معتبر، فرصتهای منحصر به فردی را در اختیار دانشجویان قرار میدهد. مهمترین دلایل انتخاب آلمان برای ادامه تحصیل عبارتند از:
- سیستم آموزشی در سطح جهانی: آلمان دارای یکی از بهترین نظامهای آموزشی دنیاست و بسیاری از دانشگاههای آن در رتبهبندیهای بینالمللی جایگاه بالایی دارند. این مراکز علمی با ارائه رشتههای متنوع و امکانات تحقیقاتی پیشرفته، محیطی ایدهآل برای یادگیری و پیشرفت فراهم میکنند.
- تحصیل رایگان یا کم هزینه: یکی از جذابترین ویژگیهای تحصیل در آلمان، امکان تحصیل تقریباً رایگان در دانشگاههای دولتی است. بیش از 35 درصد از دانشجویان بینالمللی، آلمان را به دلیل حذف شهریههای دانشگاهی انتخاب میکنند.
- تنوع مراکز آموزشی: با بیش از 370 موسسه آموزش عالی در 165 شهر مختلف، آلمان طیف گستردهای از گزینههای تحصیلی را در اختیار دانشجویان قرار میدهد. این تنوع به شما امکان میدهد رشته و دانشگاه مورد نظر خود را به راحتی انتخاب کنید.
- امکان تحصیل به زبان انگلیسی: اگر چه تسلط به زبان آلمانی یک مزیت محسوب میشود؛ اما در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، بسیاری از رشتهها (به ویژه در حوزههایی مانند مهندسی کامپیوتر و مدیریت) به زبان انگلیسی ارائه میشوند.
- اجازه کار دانشجویی: دانشجویان بینالمللی در آلمان مجوز کار پاره وقت (تا 20 ساعت در هفته) را دارند که این فرصت به آنها کمک میکند بخشی از هزینههای زندگی خود را تامین کنند.
- اعتبار جهانی مدارک دانشگاهی: مدارک تحصیلی صادر شده از دانشگاههای آلمان در سراسر جهان معتبر هستند و فرصتهای شغلی ممتازی را برای فارغالتحصیلان ایجاد میکنند.
- بازار کار پویا و نرخ بیکاری پایین: آلمان به عنوان بزرگترین اقتصاد اروپا، فرصتهای شغلی فراوانی برای فارغالتحصیلان فراهم میکند. نرخ بیکاری در این کشور بسیار پایین است و دانشجویان پس از اتمام تحصیل میتوانند به راحتی وارد بازار کار شوند.
- امنیت و ثبات اجتماعی: آلمان از نظر امنیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در سطح بالایی قرار دارد و محیطی امن و آرام برای زندگی و تحصیل دانشجویان فراهم کرده است.
- رفاه اجتماعی بالا: سیستم رفاهی آلمان بسیار پیشرفته بوده و سطح زندگی در این کشور برای عموم مردم مطلوب است.
- امکان اخذ اقامت دائم: پس از فارغ التحصیلی، دانشجویان بینالمللی میتوانند تحت شرایط خاصی برای دریافت اقامت دائم آلمان اقدام کنند.
با توجه به این مزایا، تحصیل در آلمان نه تنها یک تجربه علمی ارزشمند، بلکه یک فرصت طلایی برای ساختن آیندهای درخشان است.
هزینه مهاجرت تحصیلی به آلمان
مهاجرت تحصیلی به آلمان در سال ۲۰۲۵ همچنان یکی از مقرونبهصرفهترین گزینهها برای دانشجویان بینالمللی است، چرا که اکثر دانشگاههای دولتی این کشور شهریهای دریافت نمیکنند و تنها هزینههای اداری ترمی (حدود ۱۵۰ تا ۳۵۰ یورو) اعمال میشود. با این حال، دانشجویان باید هزینههای زندگی شامل مسکن، غذا، حملونقل و بیمه درمانی را در نظر بگیرند که به طور متوسط ماهانه ۸۶۷ یورو برآورد میشود. برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان، متقاضیان باید تمکن مالی معادل ۱۱,۹۰۴ یورو برای یک سال (۹۹۲ یورو ماهانه) در حساب بلوکه شده ارائه دهند. همچنین، امکان کاهش هزینهها از طریق هزینه بورسیه تحصیلی آلمان مانند DAAD یا هاینریش بول وجود دارد. جدول هزینههای مهاجرت تحصیلی به آلمان در سال ۲۰۲۵ به صورت زیر است:
عنوان هزینه | مبلغ (یورو) | جزئیات |
هزینه تحصیل در آلمان | ۰ یورو (دانشگاههای دولتی) / ۱۰,۰۰۰–۳۰,۰۰۰ یورو سالانه (دانشگاههای خصوصی) | شهریه دانشگاههای دولتی در اکثر ایالتها رایگان است؛ هزینههای اداری ترمی بین ۱۵۰–۳۵۰ یورو است |
تمکن مالی برای ویزا | ۱۱,۹۰۴ یورو (برای یک سال) | مبلغ مورد نیاز برای حساب مسدود شده جهت اثبات توانایی مالی (۹۹۲ یورو ماهانه) |
هزینه ویزای تحصیلی آلمان | ۸۰ یورو (هزینه صدور) + ۷۵ یورو (خدمات ویزامتریک) | هزینههای جانبی مانند ترجمه مدارک (۲۵–۳۰ یورو) و بیمه سلامت (۸۰–۱۱۰ یورو ماهانه) نیز اضافه میشود |
هزینه زندگی (غذا، حملونقل) | ۱۵۴ یورو (غذا) + ۷۰ یورو (حملونقل ماهانه) | هزینههای جانبی مانند کتاب (۲۰ یورو) و اینترنت (۳۵ یورو ماهانه) نیز لحاظ شده است |
بیمه درمانی | ۸۰–۱۱۰ یورو ماهانه | الزامی برای تمام دانشجویان بینالمللی |
تحصیل در دانشگاههای دولتی آلمان تقریباً رایگان است؛ اما هزینههای زندگی باید به دقت برنامهریزی شود. همچنین برای کاهش هزینه اقامت تحصیلی در آلمان میتوان از خوابگاههای دانشجویی یا اشتراک آپارتمان استفاده کرد.
هزینه دانشگاههای دولتی آلمان
تحصیل در آلمان به دلیل کیفیت بالای آموزشی و هزینههای مقرونبهصرفه، یکی از محبوبترین مقاصد برای دانشجویان بینالمللی است. در سال 2025، اکثر دانشگاههای دولتی آلمان شهریهای دریافت نمیکنند و دانشجویان تنها موظف به پرداخت هزینههای اداری و خدمات دانشجویی هستند که معمولاً بین 150 تا 350 یورو در هر ترم (300 تا 700 یورو در سال) است. این هزینهها شامل خدمات حملونقل عمومی، امکانات ورزشی و سایر خدمات دانشجویی میشود. البته برخی ایالتها مانند بادن-وورتمبرگ برای دانشجویان غیر اروپایی شهریه سالانه حدود 1,500 یورو دریافت میکنند. در جدول زیر لیست بهترین دانشگاههای دولتی آلمان و هزینههای آنها در سال 2025 آورده شده است:
نام دانشگاه | شهر | هزینه سالانه (یورو) |
دانشگاه فنی مونیخ (TUM) | مونیخ | 152 |
دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (LMU) | مونیخ | 152 |
دانشگاه هایدلبرگ | هایدلبرگ | 151 |
دانشگاه آزاد برلین (FU Berlin) | برلین | 354 |
دانشگاه هومبولت برلین | برلین | 240 |
دانشگاه RWTH آخن | آخن | 317 |
دانشگاه فنی برلین (TU Berlin) | برلین | 308 |
دانشگاه فرایبورگ | فرایبورگ | 1500 (برای غیر اروپاییها) |
دانشگاه توبینگن | توبینگن | 300 |
دانشگاه هامبورگ | هامبورگ | 332 |
اگر به دنبال تحصیل در آلمان با کمترین خرج تحصیل در المان هستید، دانشگاههای دولتی این کشور گزینهای ایدهآل محسوب میشوند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر میتوانید به منابع معتبر مانند وبسایتهای دانشگاهها مراجعه کنید.
هزینه دانشگاههای خصوصی آلمان
هزینه تحصیل در دانشگاههای خصوصی آلمان بسته به رشته و مقطع تحصیلی متفاوت است؛ اما به طور کلی بین ۵۰۰۰ تا ۳۰٬۰۰۰ یورو در سال متغیر هستند. برای مثال، رشتههای مدیریتی مانند MBA در برخی دانشگاههای خصوصی تا ۴۶٬۰۰۰ یورو برای کل دوره هزینه دارند، در حالی که رشتههای مهندسی یا علوم انسانی معمولاً ارزانتر هستند. همچنین، برخی دانشگاههای خصوصی مانند Constructor University و WHU – Otto Beisheim School of Management شهریههای بالاتری دریافت میکنند. در جدول زیر شهریه بهترین دانشگاه های آلمان در سال ۲۰۲۵ را که خصوصی هستند، مشاهده میکنید:
نام دانشگاه | مکان | شهریه سالانه (یورو) |
WHU – Otto Beisheim School of Management | دوسلدورف | ۳۰٬۳۰۰ – ۳۷٬۲۰۰ (کل دوره کارشناسی ارشد) |
Frankfurt School of Finance & Management | فرانکفورت | ۳۳٬۰۰۰ – ۴۹٬۵۰۰ (بسته به رشته) |
Constructor University | برمن | ۲۰٬۰۰۰ |
University of Europe for Applied Sciences | برلین، هامبورگ، پوتسدام | ۱۰٬۹۳۸ – ۱۲٬۳۳۲ |
Gisma University of Applied Sciences | هانوفر | ۱۱٬۵۷۵ – ۱۸٬۰۰۰ |
ESMT Berlin | برلین | ۲۸٬۰۰۰ – ۶۴٬۸۰۰ |
SRH Hochschule Berlin | برلین | ۴٬۷۲۵ – ۵٬۵۰۰ در ترم |
Munich Business School | مونیخ | ۲۴٬۰۰۰ |
EBS Universität | ویسبادن | ۲۰٬۰۰۰ |
Bard College Berlin | برلین | ۲۸۷۰ در ترم |
این هزینه تحصیل در آلمان شامل هزینههای جانبی مانند ثبت نام، بیمه و خدمات دانشجویی نمیشود و ممکن است بسته به شرایط دانشگاه تغییر کند. اگر به دنبال تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان با هزینه کمتر هستید، دانشگاههای دولتی آلمان گزینه بهتری هستند؛ زیرا شهریه آنها معمولاً بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ یورو در ترم است.
هزینه تحصیل در رشتههای پرطرفدار آلمان
در ادامه قصد داریم شرایط و هزینههای تحصیل در بهترین رشته های تحصیلی در آلمان در سال ۲۰۲۵ را بررسی کنیم:
هزینه تحصیل دندانپزشکی در آلمان
تحصیل دندانپزشکی در آلمان یک دوره ۶ ساله است و به زبان آلمانی تدریس میشود (نیاز به مدرک C1 آلمانی). دانشگاههای دولتی معمولاً رایگان هستند فقط هزینههای اداری ۲۰۰-۶۰۰ یورو در ترم مورد نیاز است؛ اما دانشگاههای خصوصی شهریههای بالایی مانند ۱۰,۰۰۰ تا ۲۵,۰۰۰ یورو در سال دارند. رشته دندانپزشکی در آلمان بسیار رقابتی بوده و نیازمند معدل بالا و قبولی در آزمونهای ورودی مانند TMS است. پس از فارغ التحصیلی، بازار کار خوبی با درآمد متوسط ۷۰,۰۰۰ یورو در سال وجود دارد.
هزینه تحصیل پزشکی در آلمان
تحصیل پزشکی در آلمان نیز ۶ سال طول میکشد و به زبان آلمانی ارائه میشود و نیاز به مدرک C1 دارد. دانشگاههای دولتی مانند هایدلبرگ و شاریته برلین شهریهای دریافت نمیکنند و فقط نیاز است ۲۰۰-۶۰۰ یورو بابت هزینه اداری در ترم پرداخت شود؛ اما دانشگاههای خصوصی ممکن است تا ۱۵,۰۰۰ یورو در سال هزینه داشته باشند. رشته پزشکی در آلمان بسیار پرطرفدار بوده و دانشجویان باید در آزمونهای سختی مانند TMS شرکت کنند. پس از تحصیل، پزشکان میتوانند با درآمدی حدود ۱۱۱,۴۶۰ یورو در سال مشغول به کار شوند.
هزینه تحصیل مهندسی در آلمان
مهندسی مانند مکانیک، برق، و عمران یکی از پرتقاضاترین رشتهها در آلمان است. تحصیل در دانشگاههای دولتی معمولاً رایگان است و شما فقط باید ۱۵۰-۳۵۰ یورو هزینه ترمی پرداخت کنید؛ اما دانشگاههای خصوصی مانند SRH هایدلبرگ شهریههای ۱۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ یورو در سال دریافت میکنند. بازار کار مهندسی در آلمان بسیار قوی است و دانشجویان میتوانند پس از فارغالتحصیلی بهراحتی شغل پیدا کنند.
هزینه تحصیل مهندسی فناوری در آلمان
رشتههایی مانند مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات (IT) در آلمان بسیار محبوب هستند. دانشگاههای دولتی بابت این رشته شهریهای دریافت نمیکنند و شما فقط باید هزینههای اداری را پرداخت کنید؛ اما دانشگاههای خصوصی مانند GISMA شهریههای ۱۵,۵۰۰ یورو در سال دارند. دانشجویان این رشتهها میتوانند با حقوقی حدود ۶۰,۰۰۰ یورو در سال وارد بازار کار شوند.
هزینه تحصیل مدیریت بازرگانی در آلمان
مدیریت بازرگانی (MBA) در آلمان به زبان انگلیسی و آلمانی ارائه میشود. دانشگاههای دولتی هزینه کمی دارند (۲۵۰-۵۰۰ یورو در ترم)، اما دانشگاههای خصوصی مانند EBS Hochschule تا ۲۰,۰۰۰ یورو در سال شهریه دریافت میکنند. این رشته برای کسانی که قصد کار در شرکتهای بینالمللی را دارند ایدهآل است.
دانشگاههای بدون شهریه آلمان برای دانشجویان بینالمللی
آلمان با دارا بودن حدود ۴۰۰ مرکز آموزش عالی، یکی از مقاصد محبوب برای تحصیل رایگان محسوب میشود. تعداد زیادی از این دانشگاهها بدون دریافت هیچ گونه شهریهای، دانشجویان بینالمللی را برای تحصیل رایگان در آلمان پذیرش میکنند. جالب اینجاست که بیش از ۲۰۰ مؤسسه آموزش عالی در این کشور، دورههای تحصیلی خود را به زبان انگلیسی ارائه میدهند؛ بنابراین تسلط به زبان آلمانی شرط ضروری برای ادامه تحصیل نیست. اگر به دنبال هزینه مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل هستید، بهتر است بدانید که بسیاری از دانشگاههای دولتی این کشور شهریهای دریافت نمیکنند. در ادامه، برخی از معتبرترین دانشگاههای آلمان که برای دانشجویان خارجی رایگان هستند، معرفی میشوند:
- دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان (Ludwig Maximilian)
- دانشگاه هومبولت (Humboldt)
- دانشگاه بن (Bonn)
- دانشگاه کلن (Cologne)
- دانشگاه فرایبورگ (Freiburg)
- دانشگاه گوتینگن (Göttingen)
- دانشگاه هامبورگ (Hamburg)
- دانشگاه هایدلبرگ (Heidelberg)
علاوه بر این، برخی از دانشگاههای آلمان که دورههای انگلیسی زبان بدون شهریه ارائه میدهند، شامل موارد زیر هستند:
- دانشگاه ارفورت (Erfurt)
- دانشگاه دویسبورگ-اسن (Duisburg-Essen)
- دانشگاه برمن (Bremen)
- دانشگاه بایرویت (Bayreuth)
- دانشگاه اشتوتگارت (Stuttgart)
هزینه تحصیل در دبیرستان های آلمان
تحصیل در دبیرستانهای آلمان در سال ۲۰۲۵ برای دانشآموزان بینالمللی میتواند مقرون به صرفه باشد؛ چرا که اکثر مدارس دولتی آلمان بدون هزینه هستند و تنها هزینههای جانبی مانند سفرهای مدرسه یا فعالیتهای فوق برنامه را دریافت میکنند. با این حال، مدارس خصوصی و بینالمللی شهریههایی بین ۲,۵۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ یورو در سال دارند که بسته به شهر، امکانات و برنامههای آموزشی متفاوت است. برای مثال، مدارس بینالمللی در شهرهای بزرگی مانند مونیخ و برلین هزینههای بالاتری دارند. همچنین، هزینه اپلای آلمان برای مدارس خصوصی ممکن است شامل هزینه ثبت نام (معمولاً ۱,۵۰۰ یورو) و ارزیابی مدارک باشد. دانش آموزان بینالمللی باید بودجهای برای اسکان، بیمه سلامت (حدود ۱۲۰ یورو در ماه) و حملونقل عمومی نیز در نظر بگیرند. در جدول زیر هزینه تحصیل در مهمترین دبیرستانهای آلمان را مشاهده میکنید:
نام مدرسه | شهر | هزینه سالانه (یورو) |
Frankfurt International School (FIS) | فرانکفورت | ۲۴,۷۶۰ – ۳۰,۶۹۰ |
Berlin Brandenburg International School (BBIS) | برلین | ۲۵,۰۰۰ – ۲۸,۰۰۰ |
Munich International School (MIS) | مونیخ | ۲۶,۰۰۰ – ۳۰,۰۰۰ |
International School of Hamburg (ISH) | هامبورگ | ۲۲,۰۰۰ – ۲۷,۰۰۰ |
Stuttgart International School (SIS) | اشتوتگارت | ۲۳,۰۰۰ – ۲۸,۰۰۰ |
Leipzig International School (LIS) | لایپزیگ | ۲۰,۰۰۰ – ۲۵,۰۰۰ |
Bonn International School (BIS) | بن | ۲۱,۰۰۰ – ۲۶,۰۰۰ |
Dresden International School (DIS) | درسدن | ۱۹,۰۰۰ – ۲۴,۰۰۰ |
هزینه زندگی در آلمان
حالا که به طور کامل درباره هزینه تحصیل در آلمان صحبت کردیم؛ میخواهیم هزینه زندگی در این کشور را هم برای مهاجرت کاری به آلمان نیز بررسی کنیم. هزینه زندگی در آلمان بسته به شهر و سبک زندگی متفاوت است؛ اما به طور کلی برای یک نفر حداقل ۹۹۷ یورو در ماه و برای خانواده چهارنفره حدود ۳٬۳۹۶ یورو در ماه تخمین زده میشود. جنوب آلمان مثل مونیخ و اشتوتگارت گرانترین منطقه است، در حالی که شهرهای شرقی مانند لایپزیگ و درسدن مقرونبهصرفهترند. در جدول زیر هزینههای ضروری زندگی در آلمان را مشاهده میکنید:
دستهبندی | هزینه متوسط (یورو) |
مسکن (اجاره ماهانه) | ۶۰۰–۱٬۵۰۰ (آپارتمان ۱ خوابه) |
خوراک (ماهیانه) | ۲۰۰–۳۰۰ (برای یک نفر) |
حملونقل عمومی | ۴۹ (بلیط ماهانه سراسری) |
بیمه درمانی (ماهیانه) | ۱۱۰ تا ۴۰۰ |
اینترنت (۶۰ مگابیت) | ۴۵ |
آب و برق | ۲۰۰–۴۹۰ |
نتیجه گیری
تحصیل در آلمان میتواند یکی از هوشمندانهترین سرمایه گذاریهای آموزشی باشد، به ویژه اگر دانشگاهی را انتخاب کنید که با شرایط شما سازگارتر است. برای مثال، برخی از متقاضیان به دنبال راحت ترین دانشگاه برای پذیرش آلمان میگردند تا شانس قبولی خود را افزایش دهند. همچنین، کسانی که قصد ادامه تحصیل در مقطع پیشرفته را دارند، میتوانند از فرصتهای فوقالعاده تحصیل دکترا در آلمان بهرهمند شوند، چرا که بسیاری از دانشگاههای آلمان برنامههای دکترا را با حمایت مالی خوبی ارائه میدهند. اگر نیاز به راهنمایی تخصصیتر دارید، تیم خدمات مشاوره رایگان ما آماده کمک به شماست.
سوالات متداول
آیا تحصیل در دانشگاههای دولتی آلمان واقعاً رایگان است؟
بله، اکثر دانشگاههای دولتی در آلمان برای دانشجویان بینالمللی شهریهای دریافت نمیکنند؛ اما این موضوع شامل تمام دانشگاهها نمیشود. برخی از ایالتها مانند بادن-وورتمبرگ برای دانشجویان غیر اتحادیه اروپا شهریهای سالانه حدود ۱۵۰۰ یورو در نظر گرفتهاند. علاوه بر این، همه دانشجویان موظف به پرداخت هزینه ترم هستند که معمولاً بین ۱۵۰ تا ۳۵۰ یورو در هر ترم است.
آیا امکان کار دانشجویی در آلمان برای پوشش هزینهها وجود دارد؟
بله، دانشجویان بین المللی مجاز به کار پاره وقت (۱۲۰ روز کامل یا ۲۴۰ نیمروز در سال) هستند. اگر دانشجو در دانشگاه به عنوان دستیار پژوهشی یا تدریس مشغول شود، این محدودیت اعمال نمیشود. درآمد ساعتی کار دانشجویی معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ یورو است که میتواند بخشی از هزینههای زندگی را پوشش دهد؛ اما نباید به عنوان منبع اصلی تأمین مالی حساب شود.
آیا برای دریافت ویزای دانشجویی آلمان باید تمکن مالی نشان داد؟
بله، یکی از شروط اصلی دریافت ویزای دانشجویی آلمان، اثبات تمکن مالی است. دانشجویان باید نشان دهند که سالانه حدود ۱۱,۲۰۸ یورو (معادل ۹۳۴ یورو در ماه) در یک حساب بلوکه شده دارند تا هزینههای زندگی خود را پوشش دهند. این مبلغ حداقل نیاز مالی تعیین شده توسط دولت آلمان است و بدون آن، ویزای تحصیلی صادر نمیشود.
آیا بورسیههای تحصیلی برای دانشجویان بینالمللی در آلمان وجود دارد؟
بله، سازمانهای مختلفی مانند DAAD (خدمات تبادل آکادمیک آلمان)، بورسیههای متنوعی به دانشجویان بینالمللی ارائه میدهند که برخی از آنها تمام هزینههای تحصیل و زندگی را پوشش میدهند. همچنین برخی دانشگاهها، مؤسسات تحقیقاتی و نهادهای خصوصی کمک هزینههای ویژهای دارند. شرایط دریافت بورسیه بسته به مقطع تحصیلی، رشته و ملیت متفاوت است.